تا اوایل قرن بیستم، پس از چندین سال آزمایش، ترکیب کاملی از کروم و کربن ، استنلس استیل مورد استفاده امروزی را تولید کرد. دانشمند انگلیسی، هری برلی، کسی است که برای کشف این ترکیب عالی با 12.8 درصد کروم و 0.24 درصد کربن شناخته شده است. کشف او به عنوان اولین مدرک از استنلس استیل شناخته شده است.
چرا از استنلس استیل استفاده کنیم؟
محبوبیت وسایل استیل ضد زنگ در آشپزخانه های صنعتی و خانگی ، صنایع داروسازی ، صنایع غذا و .... به این خلاصه می شود که به راحتی نگهداری می شود و حتی پس از سال ها استفاده، ظاهر براق و تمیز خود را حفظ می کند. مزایای داشتن استنلس استیل در آشپزخانه های صنعتی گسترده است.
چرا از استنلس استیل استفاده کنیم؟
بادوام، بهداشتی ، بدون متخلخل و مقاوم تر در برابر خوردگی نسبت به سایر مواد ، استنلس استیل را برای بخش آماده سازی غذا ، پخت و نگهداری عالی می کند. حفظ درخشش و جلوگیری از زنگ زدگی، کلید ماندگاری طولانی مدت تجهیزات آشپزخانه صنعتی مانند میز کار استیل و سینک ظرفشویی صنعتی و .... است.
استنلس استیل شامل یک لایه اکسید نازک به نام لایه غیرفعال است که توسط افزودن کروم در قدرت های مختلف تولید می شود و مقاومت بیشتری در برابر خوردگی ایجاد می کند. نیکل و مولیبدن نیز در مواقعی به آن اضافه میشود که در نتیجه انواع مختلفی از استیل را ایجاد میشود. پنج نوع استنلس استیل وجود دارد که از بین آنها می توان انتخاب کرد:
آستنیتی : رایج ترین نوع استیل با افزودن نیکل، نیتروژن و منگنز است که آن را قوی تر و مقاوم تر در برابر خوردگی می کند . این نوع استیل بسیار کم کربن است و به دلیل وجود نیکل به عنوان یک فلز گران قیمت که باعث افزایش کیفیت آن می شود نسبت به سایر استیل ها گران تر است . استنلس استیل آستینی دارای آلیاژهای 304 ، 309 ، 310 ، 316 و 321 می باشد . این نوع استیل غیر مغناطیسی یا اصلاحا نگیر است .
فریتی : فریتی یک نوع استیل بگیر است که دارای مقدار زیادی کروم و مقدار کمی کربن است . اضافه کردن کمی کربن به کروم آن را برای شرایط پرفشار عالی می کند. به همین دلیل دارای ویژگی چکش خواری خوب ، مقاوم در برابر خوردگی و ترک ناشی از تنش خوردگی است . بهترین انتخاب برای آشپزخانه های صنعتی ، خودرو و یا تجهیزات صنعتی است . آلیاژهای 430 ، 410 ، 439 و 441 از این نوع استنلس استیل می باشند .
دوبلکس : استنلس استیل دوبلکس از ترکیب 50 درصد فریت ، 50 درصد آستنیت و مقداری کروم و مولیبدن به دست می آید . اضافه کردن این مواد باعث استحکام بیشتر و مقاومت بهتر در برابر ترک خوردگی تنشی این نوع استیل نسبت به هر یک به طور جداگانه می شود (آستنیت و فریت ) .
مارتنزیتی : این مدل استیل نسبت به سایر انواع استیل از کربن بیشتری برخوردار است که این موضوع باعث استحکام و شکل پذیری آن می شود . در ضمن دارای خاصیت مغناطیسی یا اصطلاحا بگیر است .
با توجه به نظر انجمن استنلس استیل بریتانیا (BSSA)، واقعیت این است که استنلس استیل به این معنی نیست که خورده یا زنگ نمیزند. بلکه ممکن است این اتفاق بیفتد که معمولاً ناشی از استفاده نادرست از تجهیزات استیل (مانند تجهیزات آشپزخانه صنعتی ) است . خراشهای ناشی از ادوات یا جا گذاشتن ابزار بر روی سطوح مرطوب باعث می شود لایه نازکی که به طور کلی از خوردگی "اساسی" محافظت می کند آسیب ببیند و زنگ زدگی یا خوردگی ظاهر شود.
خوردگی حفرهای : یونهای کلرید موجود در نمک و سفیدکننده در تماس با لایه غیرفعال در مدت زمان طولانی.
می توان با در معرض قرار ندادن تجهیزات استیل با مواد شیمیایی خشن که شامل کلرید است یا استفاده از درجه مقاوم تر استنلس استیل از آن جلوگیری کرد.
خوردگی شکاف : مهر و موم کردن شکاف ها با درزگیر می تواند از این اتفاق جلوگیری کند یا از استنلس استیل با درجه مقاوم تر استفاده کرد .
خوردگی عمومی : برخی از اسیدها، مانند کلریدریک یا سولفوریک، ممکن است به لایه غیرفعال حمله کنند و باعث خوردگی کلی شوند. همه اینها به دما و غلظت قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی بستگی دارد.
تمام گریدهای استنلس استیل نیاز به مراقبت یکسانی دارند. انجام آن آسان است اما باید به طور منظم انجام شود. شستشوی ساده با یک شوینده ملایم با استفاده از آب گرم و ابزارهای تمیز کننده غیر ساینده برای اکثر سطوح کافی است.
نکات مفیدی که باید به خاطر داشته باشید:
1. از بین بردن رسوبات غذا و آب از سطوح با اسفنج نرم یا پارچه میکروفایبر مهمترین مرحله است و باید اغلب انجام شود. خراش های ناشی از خراش های فلزی، برس های ساینده یا پد پشم فولادی به لایه محافظ نازک آسیب می رساند و سطح را در برابر زنگ زدگی یا خوردگی آسیب پذیر می کند.
2. مرحله بعدی باید شامل استفاده از یک پاک کننده استنلس استیل باشد که بر خلاف کلرید سنتی، محلول قلیایی یا قلیایی کلردار در آن وجود دارد. اگر استفاده از کلر تنها گزینه است، غلظت آن را بررسی کنید و سریع بشویید. مطمئن شوید که تمام تکه های غذا و لکه های غذا پاک شده اند.
3. در نهایت، یک پولیش فولادی یا فلزی با کیفیت خوب باید با یک پارچه نرم اعمال شود.
تجهیزات رستوران و فست فود
در آشپزخانه های صنعتی ، عوامل متعددی بر انتخاب استنلس استیل برای تجهیزات رستوران و تجهیزات فست فود تاثیر می گذارد. از همه مهمتر این واقعیت است که این آلیاژ فوق العاده بهداشتی است، بنابراین با آگاهی از اینکه مسمومیت غذایی ایجاد نمی کند ، غذا را با خیال راحت می توان با این تجهیزات تهیه کرد . رایج ترین آلیاژ برای تجهیزات آشپزخانه صنعتی ، استنلس استیل با آلیاژ 304 و 430 است که به راحتی تمیز می شود و ظاهر اصلی خود را برای مدت طولانی تری حفظ می کند. بادوام ماندن تجهیزات با توجه با استفاده های متعدد در آشپزخانه های صنعتی ، عمر آن ها را طولانی تر می کند . از نظر تجاری، تجهیزات آشپزخانه صنعتی استنلس استیل محصولاتی با صرفه برای استفاده در آشپزخانه رستوران ، فست فود ، هتل و سایر سازمان ها و ارگان ها هستند .